Yöresel Kıyafetler 29 Ocak 2020, 12:47
Günümüzde geleneksel giysilerin özgün biçimlerine ancak düğünlerde ve benzeri etkinliklerde rastlanır. 200 yıllık Bartın mahalli kıyafetlerinin geleneksel özellikleri; erkek giyiminde tamamen kaybolmasına karşın, bayan giyiminde ve takılarda nispeten yaşamaktadır.
Günümüzde geleneksel giysilerin özgün biçimlerine ancak düğünlerde ve benzeri etkinliklerde rastlanır. 200 yıllık Bartın mahalli kıyafetlerinin geleneksel özellikleri; erkek giyiminde tamamen kaybolmasına karşın, bayan giyiminde ve takılarda nispeten yaşamaktadır.
Erkek giyimi : Bol ağlı pantolon, yelek, yakasız mintan ve kuşaktan oluşurdu.
Bayan giyimi : Genç kızlarda , Uskufa veya Kutnu yelek, İpek Göynek, Şalvar, Tombaklı Kemer ile Tel Kırma veya Çatku Yazma ve üstüne değerli mücevherlerden oluşan Taçla karakterize edilirken; Kadınlarda, Göynek, Şalvar ve zaman zaman da eski desenleri taşıyan yazmadan oluşur.
Bayan Kıyafetlerinin Özellikleri
Göynek veya İçlik: El tezgahlarında dokunan pamuklu beyaz kumaştan yapılır. Uzun kollu, yuvarlak, kare veya V yakalı iç giyimidir.
Uskufa Yelek: Sarı zeminli parlak kumaştan, üzerine gül, karanfil, lale ve badem gibi çiçek veya baklava motifleri işlenerek yapılır. Topuklara kadar uzanan kolsuz yelektir. Önü açık, Belden iki kanca ile iliklenir. Eteği, iki yanında birer yırtmaçlı olup, omuz başlarında 10’ar adet siyah püskül bulunur.
Kutnu Yelek: Uskufa’nın bele kadar kısasıdır. İçliğin üstüne giyilebildiği gibi uskufanın üstüne de giyilebilir. Yaka ve omuz kenarları kalın sırmalı şeritlerle, ön kısmı da göğüs altına kadar altın sırma ve ipliklerle süslenir.
Bulüz: Satentilyon kumaşlardan yapılan bir çeşit yelektir. Kısa yelekten farkı daha ince kumaşlardan yapılmasıdır. İç göyneğin üzerine giyilir.
Şalvar: Çeşitli renklerdeki değerli kumaşlardan bol olarak yapılır. Belden ve topuktan lastiklidir.
Kuşak(Acemşalı): Çeşitli renklerde ipekli kumaşlardan yapılır. Yurdumuzun birçok yöresinde kullanılan kuşaklarla aynıdır.
Tombaklı Kemer: Pamuklu dokumadan yapılır. Tokası mercan taşlarla süslü ve iki tombaklıdır.
Çatkı: Kadınların başlarına kullandıkları bir başörtüsüdür. Tülbent üzerine puldan işleme başörtülerini genç kızlar düğünlerde “Sıra”ya çıktıklarında kullanırlar. Başlarına giydikleri fesin üzerine örtülür ve tokayla tutturulur.
Bartın İşi Tel Kırma
Coğrafi İşaretli Bartın İşi Tel Kırma
17. YY'dan günümüze ulaşan Tel Kırma, dokuma siyah veya beyaz tül üzerine gümüş tel işlenerek yapılan bir el sanatıdır. Adını işleme sırasında kullanılan gümüş telin el ile kırılarak koparılmasından almaktadır. Yüzyılların çok değerli desenlerini gümüş pırıltılı ışıklarla yansıtan Tel Kırma; geçmişte daha çok çarşaf, yatak örtüsü, yastık örtüsü, kırlent, karyola eteği, bohça, çeşitli boyda örtüler vb. ürünler üzerinde kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde ise bu tekniği; oda takımlarında, yatak takımlarında, yemek ve çay takımlarında, dış giyim ve giyim aksesuar ürünlerinde uygulamak mümkündür. Özellikle her türlü balolarda ve özel günlerde kullanılan şal ve giyim aksesuarları ilgi çekmekte ve Uluslararası alıcıları bulunmaktadır. Oda takımlarında; masa örtüleri, panolar, kırlentler, çeşitli büyüklükte örtüler, tuvalet takımı örtüleri, abajurlar, kutular vb. ürünler, Yatak takımlarında; yatak örtüsü, kırlent, bohça vb. ürünler, Yemek ve çay takımlarında; tepsi örtüleri, Amerikan servisleri vb. ürünler, Dış giyimde; fantezi elbiseler, bluz, pantolon vb. kıyafetler, Giyim aksesuarlarında; çanta, gözlük kılıfı, kemer, eşarp, fular, şal, etol, şapka, mendil, vb. ürünler, Duvar aksesuarlarında; portre, çiçek vb motifli tablolar, Bartın’da yaygın olarak üretilen ürünlerdir. Tel kırma sanatı halkın yaşamına her alanda yerleşmiş gibi görünüyor. Düğünlerde, türkülerde... her yerde tel kırmaya dair izler bulunabiliyor. Bartın’da gelinlerin yüzüne “tel kırma”dan yapılan bir örtü örtmek gelenektir. Bu gelenek bazı türkülerde de kendini göstermektedir. "Merdivenden İnerken " adlı türküde gelinin başındaki tül ile tel kırma işi kastedilmektedir.
Nerede dost olanlar
Derde derman bulanlar
Kolayını deyverin
Sevdadan kurtulanlar
Elif üstünde miller
Gergef üstünde simler
A benim sevdiceğim
Bizi ayıran kimler
Türkünün sözlerinde ise tel kırma işinin simlerle gergef üzerinde işlendiği anlatılmaktadır. Tel Kırmalar; Bartın işi olarak da bilinir. Ülkemizde sadece Bartın’da üretilirken, son yıllarda bazı illerimizde de üretildiği görülen Tel Kırma’nın Bartın’ ait bir işleme olduğunu kanıtlamak adına 2009 yılında “Coğrafi işaret Tescil Belgesi” alınmıştır.
Ne Alınır?
Bartın'da el dokuma ürünleri, özellikle tel kırma yazmaları ve ahşap baskı yazmaları ülke çapında ün yapmıştır. Amasra ilçesi ahşap ve dokuma hediyelik eşya yönünden çok gelişmiştir. Kurucaşile, ülkede en özenli gulet yapım yeri olarak bilinir. Ayrıca Kurucaşile taş sac yapımı ile meşhurdur.
DİĞER PROJELER
-
Bartın TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI
06 Şubat 2020, 17:56 -
Bartın Tanıtım
06 Şubat 2020, 17:53 -
Bartın'da Gezilecek Yerler Bartın Irmağı
29 Ocak 2020, 12:37 -
Bartın Mutfağı
29 Ocak 2020, 12:46 -
El Sanatları
29 Ocak 2020, 12:47 -
Gelenek ve Görenekler, Dil Özellikleri
29 Ocak 2020, 12:47 -
Yöresel Kıyafetler
29 Ocak 2020, 12:47